Пасхальны Трудуум пачынаецца Імшой Вячэры Пана у Вялікі чацвер, а заканчваецца ІІ Нешпарамі Вялікоднай нядзелі. Выраз «Трыдуум» паказвае, у першую чаргу, не на часавы прамежак з трох дзён, а на тры паслядоўных фазы Велікоднага сакрамэнту: развітальную і, разам з тым, прароцкую Апошнюю Вячэру, Смерць на крыжы, знаходжанне ў пахавальніі, і Ўваскрасенне.
Пасхальны Трыдуум літургічна сфарміраваўся ў Ерусалімскім касцёле. Апісанне злучаных з ім абрадаў можна знайсці ва «Ўспамінах» Этэрыі(385 г.). З Ерусаліма абрады былі ўспрыняты на як на Ўсходзе, так і Захадзе. Рэформы каталіцкага набажэнства 1959 і 1970 гадоў вярнулі ім форму, якая адпавядае найлепшым традыцыям, а з іншага боку, адаптавалі іх да сучасных умоў. Калі перад рэформай Святы Пасхальны Трудуум меў характар падрыхтоўкі да ўрачыстасці Вялікдня – Уваскрасення Хрыстова, то пасля рэформы падкрэсліваецца, што абрады Трыдыума ўжо ўводзяць нас у таямніцу Вялікдня: Пакуты, Смерць і Ўваскрасенне Хрыста непарыўна злучаны адно з адным і ўяўляюць сабою адзінае дзеянне, якім Бог збаўляе свет.
Вялікі Чацвер - Імша Вячэры Пана
- галоўнай тэма - ўсталяванне Хрыстом Сакраманту Эўхарыстыі.
- здзяйсняецца ў вячэрні час.
З літургіяй Вялікага чацвярга спалучаны наступныя элементы:
- Mandatum– «Запаведзь». Гаворка ідзе пра запавед любові, вонкавым выразам якой з'яўляецца абрад мыцця ног іншаму чалавеку. Гэта – старажытны выраз гасціннасці, жэст, ужыты Самім ЕзусамХрыстом у адносінах да апосталаў. Абрад практыкаваўся спачатку ў манаскіх супольнасцях, а ў літургію быў уведзены ўпершыню ў Іспаніі (сінод у Толеда 649 г.). Перад рэформай 1955 г. дадзены абрад быў зарэзерваваны вылучна для біскупаў і абатаў, а цяпер яго рэкамендуецца здзяйсняць у кожнай парафіі. Цэлебрант абмывае ногі дванаццаці асобам. Гэты абрад сімвалізуе служэнне і любоў Хрыста, які прыйшоў не дзеля таго, каб Яму служылі, але дзеля таго, каб служыць іншым. Бог не падыходзіць да чалавека " звыш", але "знізу ", выказваючы яму павагу і любоў. Абрад абмывання ног яшчэ раз нагадвае нам, што калі мы імкнемся наследаваць Хрыста, то мусім імкнуцца і бескарысліва, з любоўю служыць іншым людзям. Для нас жа, калі мы ўзгадваем дзень устанаўлення Эўхарыстыі і абмыццё ног апосталам, гэта з’яўляецца паказальнікам значэння Эўхарыстыі — сакрамэнту любові, у якім мы атрымліваем хлеб жыцця вечнага.
- Эўхарыстыя. Устанаўленне Эўхарыстыі і сама Эўхарыстыя, прынятые ў святле абмыцця ног Апосталам, з’яўляюцца месцам духоўнага аднаўлення і ўмацавання людзей, якія знаходзяцца ў дарозе. Жыццё чалавека ў свеце — гэта падарожжа, гэта доўгі, цяжкі і небяспечны шлях. На ім чалавек сустракае многа перашкод, стамляецца і нават можа перажываць спакусу вярнуцца назад. Эўхарыстыя ў Вялікі чацвер на Імшы Вячэры Пана мае характар вельмі святочны. Апошняя Вячэра, якую Езус спажываў з апосталамі, была традыцыйнай пасхальнай вячэрай, якая прыгадвала выхад Юдэяў з егіпецкай няволі. Усе жэсты і словы Езуса, благаслаўленне хлеба і віна прыводзяць нас да габрэйскай традыцыі. Аднак Хрыстус надаў гэтай вячэры новы сэнс. Кажучы, што асвечаны хлеб з'яўляецца Яго Целам, а віно - Крывёй, устанавіў сакрамэнт Эўхарыстыі. Разам з тым Ён дае наказ апосталам: «Гэта чыніце на маю памяць». Традыцыя бачыць у гэтых словах устанаўленне святарства Новага Запавету ў Целе і Крыві Хрыста, асаблівае ўключэнне апосталаў і іх наступнікаў у адзінае святарства Хрыста.
Варта напэўна таксама заўважыць што ў прынцыпе літургічныя прадпісанні рэкамендуюць ужываць І Малітву Эўхарыстычную (Рымскі Канон) – той Эўхарыстычнай Малітвай, якой лацінскі Касцёл моліцца ўжо шмат стагоддзяў, і якая вельмі добра падкрэслівае ахвярны характар святой Імшы.
- Абрад перанясення Найсвяцейшага Сакрамэнта. Літургію завяршае абрад перанясення Найсвяцейшага Сакрамэнта ў спецыяльна падрыхтаванае месца, якое сімвалізуе цямніцу, дзе быў зняволены Езус пасля арышту ў Гетсіманскім садзе. Удзячныя Езусу за дар Эўхарыстыі, мы будзем Яго адараваць, паколькі Ён сам прасіў аб гэтым сваіх вучняў: " Журботная душа мая аж да смерці; застаньцеся тут і чувайце са Мной!".
- Denudatio altaris – «агаленне алтара». З алтара здымаецца абрус, а табэрнакулюм застаецца пустым і прыадчыненым. Трэба ўспомніць, што да VII/VIII стагоддзі абрусы на алтары заставаліся толькі на час здзяйснення Літургіі, а затым прыбіраліся. Аднак цяпер алтар пакрыты ўвесь час, а агаляецца толькі пасля перанясення Найсвяцейшых Дароў у Вялікі чацвер - сімвалічна азначае denudatio – пакіданне Хрыста самымі блізкімі людзьмі і Яго агаленне перад распяццем.
- Crepitacula – адмова ад выкарыстання званоў, званкоў і арганнай музыкі. Усе музычныя прылады змаўкаюць пасля радаснага гімна Gloria напачатку Імшы. Могуць ужывацца толькі драўляныя трашчоткі (crepitacula, tabulae). Звычай гэты ўзыходзіць яшчэ да VIII ст. - сімвал пакор і зневажэння Хрыста, а таксама з'яўляецца ўспамінам пра тыя часы, калі музычныя прылады ў літургіі наогул не выкарыстоўваліся. і такі гук трашчотак мы чуем ва ўсіх набажэнствах аж да Вялікай Суботы. І толькі ў час багаслужэння ў Вялікую Суботу на гімн "Хвала на вышынях Богу" міністранты звоняць зноў ва ўсе званочкі.
